Rok 2018 w kulturze: Śmierć Kory i Tomasza Stańki, "Zimna wojna" podbija świat

STYCZEŃ

9.01 - Po raz 25. wręczono "Paszporty Polityki". Otrzymali je Jagoda Szelc, Marcin Wicha, Michał Borczuch, Norman Leto, Joanna Freszel, formacja Hańba! oraz studio Bloober Team.

LUTY

1.02 - zmarł Wojciech Wójcik, reżyser filmowy i scenarzysta, twórca m.in. "Karate po polsku", "Trójkąta bermudzkiego" i serialu "Ekstradycja" - miał 75 lat.

4.02 - zmarł Wojciech Pokora, aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, reżyser teatralny, jeden z ulubionych aktorów Stanisława Barei - miał 83 lata.

5.02 - Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński odznaczył zespół pieśni i tańca "Mazowsze" złotym medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

5.02 - Polskie "Dzikie róże" Anny Jadowskiej i amerykański "Manchester by the Sea" Kennetha Lonergana zostali laureatami "Złotych Taśm" za 2017 r.

7.02 - zmarł Mieczysław Święcicki, pieśniarz i aktor, artysta Kabaretu "Piwnica Pod Baranami", nazywany Księciem Nastroju - miał 81 lat.

14.02 - zmarł Antoni Krauze, reżyser filmowy, twórca m.in. "Monidła", "Palca Bożego", "Prognozy pogody", "Akwarium", "Czarnego czwartku" i "Smoleńska" - miał 78 lat.

MARZEC

7.03 - Premier Mateusz Morawiecki poinformował o powołaniu Muzeum Getta Warszawskiego. Placówka mieścić się będzie w budynku dawnego Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów, pomiędzy ulicami Śliską i Sienną w Warszawie.

17.03 - W Teatrze Wielkim-Operze Narodowej odbył się koncert Warszawski Fortepian Chopina, w trakcie którego zaprezentowano kopię warszawskiego fortepianu Fryderyka Chopina marki Buchholtz. Koncert odbywa się pod honorowym patronatem premiera Mateusza Morawieckiego.

19.03 - odbyła się Gala 100-lecia Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, podczas której zaprezentowano fragmenty blisko 70 dzieł ponad stu polskich artystów. Nagrody 100-lecia ZAiKS-u otrzymali: Krzysztof Penderecki, Tomasz Stańko, Mirosław Bałka, Krzysztof Zanussi, Ryszard Horowitz, Jacek Cygan, Janusz Gajos, Agnieszka Duczmal, Leon Tarasewicz i Wiesław Myśliwski. Ponadto Jean-Michel Jarre, Jan A.P. Kaczmarek, Adam Makowicz, Jerzy Maksymiuk, Emil Wesołowski, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Joanna Kulmowa, Janusz Majewski zyskali Honorowe Członkostwa ZAiKS-u.

26.03 - "Cicha noc" Piotra Domalewskiego została w poniedziałek nagrodzona Orłami 2018 w kategorii Najlepszy Film. Twórca filmu odebrał także statuetki za reżyserię, scenariusz oraz w kategorii Odkrycie Roku. Wyróżniona została także m.in. aktorka Magdalena Boczarska.

KWIECIEŃ

6.04 - zmarł Antoni Pszoniak, aktor m.in. krakowskiego Teatru Starego, warszawskich "Studio" i "Ateneum" - miał 87 lat.

17.04 - zmarł Stanisław Likiernik ps. Stach, żołnierz Kedywu Armii Krajowej, powstaniec warszawski, kawaler orderu Virtuti Militari, pierwowzór postaci "Kolumba" w powieści R. Bratnego "Kolumbowie rocznik 20" - miał 95 lat.

25.04-1.05 - Polska była gościem honorowym 28. Międzynarodowych Targów Książki w Abu Dhabi (Abu Dhabi International Book Fair) - jednego z największych wydarzeń tego rodzaju na Bliskim Wschodzie.

MAJ

1.05 - Zmarła Wanda Wiłkomirska, skrzypaczka, pedagog, uczestniczka Powstania Warszawskiego - miała 89 lat.

10.05 - Zainaugurowano działalność Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki.

18.05 - Główną nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Fotografii Prasowej Grand Press Photo 2018 za Zdjęcie Roku otrzymał Adam Lach. Nagrodzona fotografia przedstawia uczestników protestów przeciwko reformom polskiego sądownictwa; zdjęcie powstało w lipcu 2017 r. przed siedzibą Sądu Najwyższego.

19.05 - Paweł Pawlikowski za "Zimną wojnę" otrzymał nagrodę dla najlepszego reżysera na 71. festiwalu w Cannes.

CZERWIEC

3.06 - zmarł Robert Brylewski, wokalista, gitarzysta, kompozytor, współzałożyciel zespołów Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael i Armia - miał 57 lat.

7.06 - zmarła Barbara Wachowicz-Napiórkowska, pisarka, autorka spektakli, wystaw, programów radiowych i telewizyjnych poświęconych pamięci wielkich Polaków – miała 81 lat.

8-11.06 - Odbył się 55. Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu.

11.06 - zmarł Roman Kłosowski, aktor filmowy i teatralny znany głównie z roli Romana Maliniaka z serialu telewizyjnego "Czterdziestolatek" – miał 89 lat.

15.06 - Jan Englert, Marian Dziędziel, Wiesław Komasa, Ryszard Peryt i PKN Orlen znaleźli się wśród laureatów Dorocznych Nagród Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nagrody przyznano twórcom, animatorom i mecenasom, których działalność w sposób szczególny przyczyniła się do rozwoju, upowszechniania i ochrony kultury.

17.06 - Zmarła Joanna Kulmowa, poetka, autorka utworów scenicznych oraz książek dla dzieci i młodzieży – miała 90 lat.

22.06 - Zmarł Marek Andrzej Karewicz, artysta-fotografik, autor zdjęć muzyków jazzowych i rockowych, dziennikarz muzyczny, animator jazzu – miał 80 lat.

28.06 - Docelowa siedziba Teatru Żydowskiego będzie mieściła się w kamienicy przy ul. Próżnej 14 - zapowiedziała prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. wynajmował siedzibę od Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce w budynku przy pl. Grzybowskim 12/16, które w październiku 2015 r. sprzedało budynek firmie Ghelamco. Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich powstał w 1949 r. w wyniku połączenia Dolnośląskiego teatru Żydowskiego we Wrocławiu i Teatru Żydowskiego w Łodzi. Działał w obu tych miastach i występował gościnnie w całej Polsce od 1955 r., kiedy to z inicjatywy Idy Kamińskiej przeniósł się do Warszawy. Jest jedynym w Polsce i jednym z dwóch w Europie teatrów wystawiających spektakle w jidysz.

LIPIEC

28.07 - zmarła Olga Sipowicz – "Kora", wokalistka, autorka tekstów piosenek, liderka zespołu Maanam – miała 67 lat.

29.07 - zmarł Tomasz Stańko, trębacz, kompozytor i aranżer jazzowy, jeden z najważniejszych muzyków na polskiej i europejskiej scenie jazzowej - miał 76 lat.

SIERPIEŃ

3.08 - zmarł Piotr Szulkin, reżyser filmowy (m.in. "Golem" "Wojna światów - następne stulecie"), scenarzysta, plastyk autor książek - miał 68 lat.

3.08 - zmarł gen. Zbigniew Ścibor-Rylski, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego i prezes Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich. Przez dziesięć lat był członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari - miał 101 lat.

11.08 - zmarł Kazimierz Karabasz, reżyser filmów dokumentalnych, współtwórca "polskiej szkoły dokumentu" profesor PWSTTviF w Łodzi - miał 88 lat.

14.08 - zmarł Brunon Zwarra, więzień obozów koncentracyjnych Stutthof i Sachsenhausen, autor książek historycznych o Gdańsku, m.in. autobiograficznej "Wspomnienia gdańskiego bówki" - miał 98 lat

18.08 - zmarł Mariusz Hermansdorfer, historyk sztuki i krytyk, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu - miał 78 lat.

WRZESIEŃ

3.09 - zmarł Tadeusz Drewnowski, filolog polski, dziennikarz, literaturoznawca i krytyk literacki, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego, edytor twórczości Tadeusza Borowskiego i Dzienników Marii Dąbrowskiej - miał 92 lata.

14.09 - Zrabowany w czasie II wojny światowej z Muzeum Narodowego w Warszawie "Portret damy" z 1628 r. pędzla Melchiora Geldorpa, wrócił do macierzystych zbiorów. Obraz udało się odzyskać dzięki współpracy MKiDN z amerykańską służbą śledczą DHS/ICE Homeland Security Investigations.

17-22.09 - W Gdyni odbył się 43 Festiwal Polskich Filmów Fabularnych. Główną nagrodę, Złote Lwy, jury pod przewodnictwem Waldemara Krzystka przyznało filmowi "Zimna wojna" w reżyserii Pawła Pawlikowskiego.

PAŹDZIERNIK

28.10 - zmarł Edward Dwurnik, malarz, grafik, rysownik; laureat m.in. Nagrody Kulturalnej "Solidarności" (1983) i Olimpiady Sztuki w Seulu (1988) - miał 75 lat

30.10 - Otwarto wystawę "Niepodległość" w Muzeum Narodowym w Krakowie.

LISTOPAD

19.11 - zmarł operator filmowy i muzyk jazzowy Witold Sobociński - miał 89 lat.

23.11 - Prof. Jerzy Miziołek otrzymał powołanie na stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie na kadencję 2018-22.

29.11 - Szopkarstwo krakowskie wpisano na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Decyzja o wpisie zapadła podczas 13. sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w Port Louis na Mauritiusie.

GRUDZIEŃ

15.12 - Europejską Nagrodę Filmową w kategorii najlepszy reżyser otrzymał Paweł Pawlikowski za "Zimną wojnę". Gala wręczenia nagród Europejskiej Akademii Filmowej, "europejskich Oscarów", odbyła się w Sewilli.

18.12 - zmarł scenarzysta, reżyser filmowy i teatralny, polityk Kazimierz Kutz - miał 89 lat.

18.12 - dramaturg i scenarzysta Wojciech Tomczyk odebrał Nagrodę Literacką Biblioteki Narodowej "Skrzydła Dedala" za sztuki teatralne zebrane w tomie "Dramaty"; nagrodzono go za "odwagę zmierzenia się z dramatycznymi tematami historii współczesnej".

24.12 - zmarł Ryszard Marek Groński, poeta, satyryk pisarz - miał 79 lat.