"Jasełka" Jacka Malczewskiego na wystawie i aukcji

Płótno Malczewskiego trafi pod młotek wraz 53 klasycznymi pracami stworzonymi przez najważniejszych polskich twórców należących do kanonu kolekcjonerskiego. „+Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie+ będzie to najwyżej estymowana aukcja, jaką do tej pory zorganizowała DESA Unicum” – zaznaczają marszandzi z tego Domu Aukcyjnego.

„Górne wyceny wystawionych obiektów przekraczają łącznie rekordową na polskim rynku aukcyjnym kwotę 36,6 mln złotych” – poinformowała PAP Monika Pietraszek.

Na wystawie i aukcji znajdą się również obrazy Juliana Fałata, Juliusza Kossaka, Meli Muter, Mojżesza Kislinga, Leona Wyczółkowskiego, Włodzimierza Tetmajera czy Tamary Łempickiej.

Obraz „Jasełka” z 1888 r. jest dziełem zajmującym wyjątkowe miejsce w twórczości najsłynniejszego polskiego symbolisty. Z jednej strony zawiera motywy stale obecne w sztuce tego artysty: mity, ludowość, patriotyzm, romantyczną wizję rzeczywistości, z drugiej nawiązuje do tematu Bożego Narodzenia.

Dziewięciu pasterzy

Temat Bożego Narodzenia w twórczości Malczewskiego pojawia się jeszcze tylko raz, około 1920 roku w obrazie o tym samym tytule z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu.

W „Jasełkach” zwracają uwagę postaci dziewięciu pasterzy, zapatrzonych w postać Dzieciątka. Ich różnorodne stroje tworzą niezwykłą galerię motywów etnograficznych.

Obrazy Malczewskiego, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego malarstwa, cieszą się niesłabnącą popularnością wśród kolekcjonerów sztuki, przebijając górne estymacje cenowe. W październiku 2021 roku odkryty na nowo po 120 latach „Portret Stanisława Witkiewicza” został sprzedany w DESA Unicum za 3,6 mln złotych, przekraczając trzykrotnie wcześniejszą wycenę.

Podczas aukcji 9 grudnia pod młotek trafi również „Portret rzeźbiarza Tadeusza Błotnickiego”, namalowany przez Malczewskiego w 1916 roku. Praca, wyceniana na 1,4–2 mln złotych, wpisuje się w cykl Polonii, malowany przez artystę w okresie I wojny światowej.

Przeznaczony na aukcję „Pejzaż zimowy” Juliana Fałata z 1897 roku to monumentalna, horyzontalna kompozycja. Mroczne, melancholijne dzieło Fałata z estymacją cenową wynoszącą 1,8–2,4 mln złotych, ma szanse stać się jedną z najdrożej sprzedanych prac artysty w Polsce.

Wśród przedstawicieli polskiej szkoły monachijskiej znajdzie się również Józef Brandt z pracą „Targ w okolicach Krakowa” („Powrót z jarmarku w Opoczyńskiem”) z 1868 roku. Wyceniane na 3–4,5 mln złotych płótno przedstawia ponad pięćdziesiąt postaci ubranych w ludowe stroje opoczyńskie. Dowodzi również, że Brandt był wytrawnym animalistą, co widać w wizerunkach zwierząt.

Na 1,4–2 mln zł estymowana jest cena cyklu czterech akwarel „Polowanie na niedźwiedzia” („Scena z polowania na niedźwiedzie w Użoku”), które Juliusz Kossak stworzył w 1874 roku na zamówienie księcia Adama Sapiehy. Prace, powstałe dwa lata po wielkich łowach, są przykładem mistrzowskiego przedstawiania koni, scen polowania oraz surowego i dzikiego pejzażu.

Atrakcją aukcji DESA Unicum są obrazy reprezentantów École de Paris, skupiającej przybyłą z Europy Środowo-Wschodniej i Rosji plejadę artystów pochodzenia żydowskiego.

Namalowany przez Melę Muter „Gitarzysta” z lat 30. XX wieku przedstawia siedzącego na krześle muzyka z hiszpańską gitarą flamenco, otoczonego ulicznym gwarem fiesty. Obraz wyceniany na 1,5–2,5 mln złotych jest unikatowy na tle całego dorobku malarskiego artystki. Swój odpowiednik ma jedynie we wczesnym „Tańcu hiszpańskim”, powstałym w jednym najlepszych okresów twórczości Muter – podczas letniego pobytu w Ondarroa w Kraju Basków.

Pod młotek trafi również „Akt leżący, Kiki de Montparnasse” („Nu allongé sur drap rouge et vert”) z 1927 roku autorstwa Mojżesza Kislinga. Przedstawiona na nim Kiki, nazywaną „królową Montparnasse’u”, która była najbardziej znaną modelką międzywojennego Paryża. Prezentowana praca, z estymacją 2–3 mln złotych, pochodzi z kolekcji Oscara Gheza de Castelnuovo, fundatora genewskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej Petit Palais. W jego zbiorach znajdowały się m.in. dzieła Paula Cézanne’a, Marca Chagalla i Edgara Degasa.

„+Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie+ to cykliczny projekt DESA Unicum, cieszący się dużym uznaniem wśród inwestorów i kolekcjonerów sztuki, zainteresowanych włączeniem do swoich zbiorów wybitnych obiektów malarstwa polskiego” - mówi Agata Szkup, prezes DESA Unicum.

Podczas aukcji ustanawiane są liczne rynkowe rekordy cenowe, na czele z „Macierzyństwem” Stanisława Wyspiańskiego sprzedanym w 2017 roku za niemal 4,4 mln złotych.

„Tym razem również nie zabraknie wybitnych prac poprzednich rekordzistów, w tym obrazów Jacka Malczewskiego, Józefa Brandta, Mojżesza Kislinga, Meli Muter, Wiesława Czachórskiego czy Józefa Brandta. Wśród 54 dzieł pojawiają się niezwykle rzadkie prace odkryte w polskich i zagranicznych kolekcjach autorstwa ulubieńców publiczności galerii i muzeów oraz kolekcjonerów, czyniąc z grudniowej licytacji najdroższą aukcję sztuki dawnej DESA Unicum w historii” – zauważa prezes Szkup.

Aukcję poprzedza wystawa w siedzibie DESA Unicum, dostępna do 9 grudnia w godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i 11-16 (sobota). Wstęp na ekspozycję jest bezpłatny.