Gunter Wallraff to znany niemiecki pisarz i dziennikarz, który w swojej pracy chętnie sięga po tak zwany reportaż wcieleniowy, który zakłada, iż autor jest świadkiem i uczestnikiem opisywanych wydarzeń ale ukrywa swoją rolę przed otoczeniem. Tę formę dziennikarskiej sztuki autor prezentuje również w swym ostatnim dziele zatytułowanym „Z nowego wspaniałego świata”.
Książka jest zbiorem 8 reportaży, które w sumie składają się na przygnębiający i bardzo niepokojący obraz współczesnej rzeczywistości.
W pierwszej części „Z nowego wspaniałego świata” autor przedstawia cztery reportaże wcieleniowe. Aby zbadać poziom rasizmu w społeczeństwie stał się czarnoskórym Somalijczykiem mieszkającym w Niemczech. Chcąc przekonać się, jaki jest los osób bezdomnych we współczesnym państwie, na kilka mroźnych, zimowych dni porzucił domowe pielesze i zamieszkał na ulicy. Aby na własnej skórze przekonać się, jak obecnie traktuje się pracowników w niektórych zakładach pracy, został piekarzem u jednego z dostawców sieci Lidl. Natomiast w celu przyjrzenia się wątpliwym moralnie sposobom działania firm call-center, zatrudnił się jako jeden z ich pracowników.
Doświadczenia autora i wnioski, jakie wyciągnął ze swoich obserwacji nie są optymistyczne. Pomimo licznych haseł i kampanii społecznych poświęconych tolerancji, rasizm wciąż jest obecny w niemieckim społeczeństwie i to nie tylko wśród skinów i kiboli. Również zwyczajni, szacowni obywatele nie chcieli przebywać na polu namiotowym w towarzystwie czarnoskórej rodziny, nie wyobrażali sobie mieszkania obok czarnoskórego i nie byli w stanie tolerować jego obecności w swoim otoczeniu.
Również sytuacja osób bezdomnych jest dramatyczna. Zmuszani do przebywania w warunkach urągający ludzkiej godności, a w najmroźniejsze zimowe wieczory pozostawiani na pastwę zabójczej aury egzystują na marginesie społeczeństwa.
Bardzo ciekawą częścią książki jest fragment poświęcony firmom call-center, które działając na granicy prawa i moralności, stosując silną presję psychiczną, czynią ze swoich pracowników pozbawionych skrupułów oszustów.
W drugiej części książki Wallraff opiera się na historiach opowiedzianych mu przez osoby trzecie. Jak traktuje swoich pracowników słynna sieć kawiarni Sturbucks, jak wyglądają praktyki u szefa kuchni jednej z ekskluzywnych restauracji, co dzieje się na niemieckiej kolei i jak działają kancelarie prawne świadczące usługi pomocy w zakresie łamania prawa pracy i godności pracownika, tego wszystkiego autor dowiedział się z relacji dostarczonych mu przez osoby, które przeżyły koszmarne chwile w swoich miejscach pracy.
Książka „Z nowego wspaniałego świata” to gorzka lektura, która niczym kubeł zimnej wody studzi nasze wyobrażenia o świecie, w którym żyjemy. Brak szacunku wobec drugiego człowieka, znieczulenie na ludzkie cierpienie, pogoń za pieniądzem, brak poszanowania dla podstawowych zasad moralnych to trudne do zaakceptowania ale prawdziwe oblicze współczesnego świata.
Gunter Wallraff swoje eksperymenty przeprowadzał na terenie Niemiec i opisywane przez niego zdarzenia miały miejsce w tym kraju. Czy mamy jednak prawo łudzić się, że gdyby autor przeniósł swoją uwagę na Polskę, jego obserwacje byłby mniej przygnębiające?
Książka "Z nowego wspaniałego świata" ukazała się w Polsce nakładem Wydawnictwa Czarne.
Media
Autor: Anna Sobańda