"W tym dniu chcemy oddać głos artystom, artystkom z Ukrainy - niech ten głos wybrzmi jeszcze raz. Rozmawiajmy o Ukrainie, rozmawiajmy o wolności, rozmawiajmy o tym, co dzieje się za naszą wschodnią granicą" - zaapelowała w środę dyrektorka Teatru Zagłębia Iwona Woźniak, zapraszając wszystkich zainteresowanych na piątkowy spektakl.
Teatr Zagłębia w Sosnowcu jest pierwszą polską sceną, na której wystawiony będzie monogram „Ona wojna”, i jedyną w regionie, która w rocznicę rosyjskiej agresji na Ukrainę odda swoją scenę artystom z tego kraju.
Sosnowiecki teatr od początku konfliktu wspiera Ukrainę i uciekających przed wojną uchodźców. M.in. zdecydowano o odstąpieniu teatralnych mieszkań ukraińskim rodzinom oraz uruchomiono tzw. rezydencje dla ukraińskich aktorek. Teraz artyści z Ukrainy wystąpią także na zagłębiowskiej scenie.
Niech głos brzmi
"24 lutego mamy obowiązek przede wszystkim słuchać - oddać głos Ukrainkom i Ukraińcom; bo to ich głos tego dnia powinien brzmieć najdonioślej – głos bohaterek i bohaterów walki o najważniejsze wartości" - wyjaśniła dyrektorka Teatru Zagłębia.
Monodram "Ona wojna", którego premiera odbyła się 15 lipca 2022 roku w Lwowskim Teatrze Lalek, przygotowały wspólnie Teatr Publicyst z Charkowa i Teatr Varta ze Lwowa. Monodram wyreżyserował Kostiantyn Wasiukow, zaś współautorką scenariusza jest grająca w przedstawieniu aktorka Switlana Melnyk. Poprzez videoart spektakl uzupełniają głosy ukraińskich kobiet.
"To wielogłos, z którego wyłania się nieoczywisty portret dzisiejszej Ukrainy i Ukrainek (...). Spektakl jest w założeniu formą walki o wolność, podmiotowość i tożsamość Ukrainy. Powstał z potrzeby wsparcia i podtrzymania życia kulturalnego w okupowanym kraju. Poprzez sceniczną dokumentację i interpretację osobistych doświadczeń Ukrainek zadaje pytania o metody samostanowienia ukraińskiego społeczeństwa podczas rosyjskiej inwazji" - charakteryzują monodram przedstawiciele Teatru Zagłębia.
Po lipcowej premierze w Lwowskim Teatrze Lalek spektakl "Ona wojna" był wielokrotnie prezentowany w różnych miejscach w tym mieście. Później, dzięki wsparciu finansowemu z ukraińskiego Funduszu Izolacji i Unii Europejskiej, wystawiono go również w Łucku, Iwano-Frankowsku, Odessie, Dnieprze, Charkowie i Kijowie.
We wrześniu monodram zaproszono na odbywający się w Norymberdze TRIGGER Festival fur Politik und Menschenrechte in Theater und Performance. W październiku z powodu ataku rakietowego odwołano występ w ramach lwowskiego Festiwalu Złoty Lew. W listopadzie w ogólnoukraińskiej telewizji Suspilne odbyła się premiera spektaklu w wersji wideo. Gazeta "Ukraińska Prawda" uznała monodram za jedno z najważniejszych wydarzeń teatralnych czasu wojny.
„Ona wojna to przejmujący monodram złożony z głosów ukraińskich kobiet i dziewczyn. To opowieść o wojnie, emigracji, nierównościach, o moralności i próbie poradzenia sobie z wszechogarniającym kryzysem – także tym osobistym" - czytamy w informacji sosnowieckiego teatru. Po spektaklu w teatralnej kawiarni zaplanowano dyskusję z jego twórcami.