O wyłonieniu laureatów Nagród poinformowała PAP uczestnicząca w obradach Jury Aleksandra Ziółkowska-Boehm polska pisarka, na stałe mieszkająca w USA, publikująca książki w kraju i w USA.
Nagrodę im. Włady Majewskiej zdobyła Wioleta Grzegorzewska
Nagroda im. Włady Majewskiej za rok 2021 została przyznana Wioletcie Grzegorzewskiej za powieść Wilcza rzeka (Wydawnictwo WAB, Warszawa 2021). Tegoroczna laureatka jest poetką, powieściopisarką i tłumaczką, mieszka od 2006 r. w Wielkiej Brytanii, znana jest na angielskim rynku wydawniczym, jako Wioletta Greg.
Zadebiutowała zbiorem wierszy Wyobraźnia kontrolowana wydanym w Częstochowie w 1997, po czym opublikowała kilka następnych tomów poezji.
Szerszy rozgłos literacki przyniosła jej proza. W 2014 r. wydała autobiograficzną powieść Guguły, będącą zbiorem opowiadań o dziewczynce Wioli, urodzonej i dorastającej na zapadłej wsi Hektary.
Opublikowane w 2017 r. „Stancje” są kontynuacją dalszych losów dziewczynki.
Nagrodzona książka Wilcza rzeka zamyka na poły autobiograficzny tryptyk opowieści o Wioli. Zbieżność dziejów bohaterki trzech powieści z losami pisarki są widoczne. Doświadczenie czerpane z autentycznych przeżyć staje się podstawą kreacji literackiej Grzegorzewskiej.
To autobiografizm czyni z kilku poruszonych w powieści wątków ich siłę, dodaje wiarygodności, pozwala przybliżyć tak trudne zagadnienia jak przemoc domowa - zaznaczyło Jury w komunikacie.
Jury konkursu: Nie nagradzamy Grzegorzewskiej za powieści o samotnej matce. "Wilcza rzeka" jest znacznie bogatszym dziełem
Jednak jak podkreśliło Jury – nie nagradzamy Grzegorzewskiej za napisanie powieści o samotnie wychowującej dziecko matce, ambitnej i zmagającej się z przeciwnościami losu (co mogłoby zainteresować współczesnego socjologa). Wilcza rzeka jest znacznie bogatszym dziełem, chociaż korzysta z tak modnych teraz elementów reportażu i fejsbukowych wpisów.
Powieść jest zapisem tułaczej podróży polskiej emigrantki z małej wyspy Wight na kanale La Manche do Hastings w pierwszym dniu ogłoszonej w Wielkiej Brytanii pandemii. Pisarka kreśli dramatyczne obrazy trwającej epidemii, codzienny klimat i rytm dnia mało uprzywilejowanych mieszkańców schronisk, wynajętych mieszkań, osób wyzyskiwanych i wyzyskujących, przegranych, poszkodowanych.
Smutny, mało atrakcyjny jest świat otaczający bohaterkę Wilczej rzeki. Od szaleństwa chroni ją miłość do córki i miłość do mężczyzny.
Prawdziwe przewagi Grzegorzewskiej można dostrzec w języku – zaznacza jury. "Już w ''Gugułach'' pokazała pisarka, że wie co jest piękne; estetyka wyrażania i przekazywania myśli towarzyszy jej twórczości. Dość samotnie kroczy tą drogą zajętą przez pisarzy ulegającym mowie szorstkiej, brutalnej, niekiedy wulgarnej. Pisarstwo Wioletty Grzegorzewskiej wyróżnia się piękną polszczyzną i udowadnia, że tradycyjna powieść wcale nie umiera”.
Nagrodę literacką za popularyzowanie polskiej kultury w świecie otrzymał Neal Pease
Nagrodę literacką za popularyzowanie kultury polskiej w świecie otrzymuje Neal Pease, profesor historii na Uniwersytecie Wisconsin w Milwaukee. Neal Pease jest absolwentem Uniwersytetu Kansas (1975). Posiada też dwukrotne magisterium z historii - Yale University i University of Kansas oraz doktorat uzyskał w 1982 r. na Uniwersytecie Yale. Kształcił się między innymi pod kierunkiem prof. Anny Cienciały i prof. Piotra Wandycza. Prowadzi wykłady poświęcone historii Polski i Europy Środkowej, historii chrześcijaństwa ze szczególnym uwzględnieniem kościoła katolickiego.
Jest autorem cenionych książek, m.in. : „Poland, the United States and the stabilization of Europe, 1919–1933” (New York, Oxford: Oxford University Press 1986); „Rome's most faithful daughter. The Catholic Church and independent Poland 1914–1939” (Athens: Ohio University Press 2009).
Jest też autorem wielu esejów i rozpraw naukowych ogłaszanych w pracach zbiorowych. Porusza w nich m.in. tematykę roli kościoła katolickiego we współczesnej polskiej historii, historii chrześcijaństwa, problemów współczesnej Europy, historii papiestwa, sytuacji Polski i jej sąsiadów w latach 1914-1945.
Profesor Neal Pease należy do zarządu redakcji (w latach 2015-2020- był redaktorem naczelnym) naukowego amerykańskiego kwartalnika „The Polish Review”, ukazującego się pod auspicjami The Polish Institute of Arts and Sciences of America; jest także w składzie zarządu redakcji naukowego amerykańskiego kwartalnika „Polish American Studies”, wydawanego przez The Polish American Historical Association.
Jury obradowało w składzie: przewodnicząca Regina Wasiak-Taylor, prezes ZPPnO; ks. prof. Janusz Ihnatowicz, Houston, USA; dr Aleksandra Ziółkowska-Boehm, Wilmington, USA i dr Adam Wierciński, Polska.
Uroczyste wręczenie nagród odbędzie się wiosną 2023 w Londynie.
Autorka: Anna Bernat