"Powołany przed czterema laty Festiwal Stolica Języka Polskiego wyrósł z pasji do języka i słowa – pisanego, czytanego i wypowiadanego – oraz do literatury, jako najpiękniejszego medium opowiadania. Od początku organizacji przedsięwzięcia towarzyszy nam przekonanie, że literatura z jej funkcją tworzenia narracji stanowi niepodważalny instrument wzmacniający i wzbogacający nasze życie. Jest nim z pewnością także przyroda, a więc umiejscowienie festiwalu na przepięknym Roztoczu pozwala na harmonijne połączenie wszystkiego, co najlepsze" - mówił Piotr Duda, dyrektor szczebrzeszyńskiego festiwalu, podczas środowej konferencji prasowej.
Justyna Sobolewska, kuratorka festiwalu, porównała Szczebrzeszyn do Kazimierza nad Wisłą - to także urocze, małe miasteczko, w którym zatrzymał się czas, tylko mniej popularne wśród turystów, co stanowi jego zaletę. W tym roku w mieście nad Wieprzem gościć będą tacy pisarze jak Józef Hen, Jerzy Jarniewicz, Wiktor Jerofiejew, Urszula Kozioł, Ewa Lipska, Antonia Lloyd-Jones, Wiesław Myśliwski, Małgorzata Rejmer, Tadeusz Sobolewski, Mariusz Urbanek, Krzysztof Varga, Adam Wajrak, Marcin Wicha, Adam Zagajewski. "Naszą uwagę poświęcimy zarówno twórczości autorów goszczących na Festiwalu, jak i wielu innych, wybitnych pisarzy np. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Janusza Głowackiego, Stanisława Grzesiuka, Franza Kafki, Marcela Prousta" - mówiła Sobolewska.
Poza spotkaniami autorskimi, wieczorami poetyckimi, wykładami, debatami i rozmowami o języku polskim festiwal w Szczebrzeszynie uświetnią koncerty takich artystów jak Voo Voo & Trebunie-Tutki, Monika Borzym, Edyta Geppert i Włodek Pawlik.
W towarzyszącym programie czytania literatury udział wezmą aktorzy (Jacek Braciak, Dariusz Chojnacki, Maja Komorowska, Szymon Kuśmider, Andrzej Mastalerz, Magdalena Warzecha, Agnieszka Radzikowska, Jerzy Radziwiłowicz).
Tradycyjnie festiwal ma swoich patronów, tym razem będzie to poetka Anna Świrszczyńska, której "Zapiski intymne" mają się w lipcu ukazać nakładem W.A.B. oraz ważny dla Szczebrzeszyna Jan Brzechwa. "Właściwie od Brzechwy wszystko się zaczęło - jego wiersz o chrząszczu brzmiącym w trzcinie na trwałe wpisał Szczebrzeszyn nie tylko do literatury, ale i do języka polskiego, które to stanowią fundamenty idei naszego przedsięwzięcia" - mówiła Sobolewska.
Wśród działań poświęconych dorobkowi Brzechwy zaplanowano m.in. wystawę ilustracji do jego utworów, stworzonych przez mistrzów malarstwa i grafiki. Wiersze Brzechwy przewijać się też będą w bloku festiwalowych wydarzeń dla dzieci. Doroczny pojedynek na interpretację wiersza (skład drużyn złożonych z pisarzy, aktorów i dziennikarzy, którzy biorą udział w tych rozgrywkach nie jest jeszcze znany) także będzie poświęcony Brzechwie.
Jak co roku w Szczebrzeszynie przyznana zostanie Nagroda Człowieka Słowa i Nagroda Wielkiego Redaktora. "O ile tłumacze zaczynają wychodzić z cienia, ich praca jest zauważana, redaktorzy nie doczekali się jeszcze powszechnego uznania. A to redakcja właśnie buduje książkę" - mówiła Sobolewska dodając, że pokolenie dawnych redaktorów takich wydawnictw jak PIW czy Czytelnik odeszło nie przekazując swoich umiejętności uczniom, a pozycja redaktorów w wydawnictwach jest coraz słabsza, co odbija się na książkach. Ogłoszony tez zostanie tzw. Apel Szczebrzeski, zainicjowany z troski o ochronę bogactwa polszczyzny.
Podobnie jak w latach ubiegłych, na jeden dzień (w tym roku 11 sierpnia) festiwal przeniesie się do Zamościa. Tematem przewodnim tegorocznej edycji będzie Akademia Zamojska. I to tam, wieczornym koncertem Pawlik/Moniuszko na Rynku Wodnym, tegoroczny festiwal w Szczebrzeszynie zakończy się.
Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie należy do zawiązanej wiosną Koalicji Letnich Festiwali Literackich, która ma wypracować modele współpracy na poziomie lokalnym i ogólnopolskim. Należą do niej m.in. takie festiwale jak Góry Literatury (13-20 lipca), Zakopiański Festiwal Literatury (9-11 sierpnia), Patrząc na Wschód (14-17.08), Literacki Sopot (15-18 sierpnia) czy Miedzianka Fest (23-25 sierpnia). Jak podkreślali organizatorzy festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie, spędzanie letniego czasu na festiwalach literackich staje się coraz popularniejsze. W tym roku tego rodzaju wydarzenia odbywają się przez całe lato w najróżniejszych miejscowościach. Kilka z tych festiwali jak np. Miedzianka Fest, Góry Literatury czy Patrząc na Wschód nie otrzymały w tym roku dotacji budżetowej i zostały zorganizowane z wpłat internautów. (PAP)