Wielcy niezawodni
W literaturze pięknej odrabiamy zaległości - znudzeni prozą współczesną, wciąż możemy sięgać po wielkie nazwiska, których z racji translatorskiej i wydawniczej opieszałości nie dostaliśmy wcześniej. I tak w 2010 ukaże się niepublikowana dotąd w Polsce powieść „Diabły z Loudun” Aldousa Huxleya (PIW), książka, która wywołała swego czasu spory rwetes w literackim światku i zainteresowała Kena Russela - to według niej nakręcił głośne „Diabły”. Czytelnik wyda zaś książkę pokazująca, jak wielką męką (ale też zaszczytem) mogą być dla pisarza literackie wyróżnienia: to „Moje nagrody” Thomasa Bernharda, opowieść o jego publicznych wystąpieniach.
Dzięki Wydawnictwu Literackiemu dostaniemy z kolei książki najwybitniejszych prozaików współczesnych. Przede wszystkim nową, napisaną już po Noblu powieść „Muzeum niewinności” Orhana Pamuka, a także kolejną po „Pchlim pałacu” rzecz namaszczonej przez tureckiego noblistę pisarki Elif Shafak „Bękart ze Stambułu”, po której oskarżono ją o obrazę narodu tureckiego. Krakowska oficyna opublikuje też „Krwawy południk”, głośną powieść największego pesymisty naszych czasów - Cormaca McCarthy’ego. Czytelnik dorzuci do tego wciąż czekającego na Nobla wielkiego Philipa Rotha i jego książkę „Duch wychodzi” - ostatnie spotkanie z Zuckermanem. Dla miłośników talentu najgłośniejszego pisarza Japonii niespodziankę szykuje Muza: „O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu” Harukiego Murakamiego to monolog pisarza o życiu widzianym przez pryzmat… joggingu. Muza wyda też powieść popularnej Chilijki Isabel Allende - „Suma naszych dni”.
Jeśli od literatury o ugruntowanej już pozycji na literackim panteonie wciąż wolimy poszukujących skandalistów, z pomocą przyjdzie małe wydawnictwo Niebieska Studnia - opublikuje ono kolejne książki autora słynnego „Fight clubu” Chucka Palahniuka. Debiutanckie „Niewidzialne potwory” to historia przemierzającej Amerykę oszpeconej modelki, zaś „Pygmy” jest opowieścią o tytułowym 13-latku, wychowanym w nienawiści do wszystkiego, co amerykańskie. Na deser dostaniemy obrazoburcę Huntera S. Thompsona i jego „Dziennik rumowy”. Jest na co czekać.
Czym polskie podwórko bogate
W literaturze polskiej słabiej, ale narzekać nie powinniśmy. Swoją kolejną książkę wyda Krzysztof Varga. Wiadomo o niej na razie tyle, że będzie się nazywała „Aleja Niepodległości” (Czarne). W Świecie Książki wyjdzie zaś druga powieść zeszłorocznej laureatki Paszportu Polityki Sylwii Chutnik. Rozpoczynająca się 1944 roku w Warszawie „Dzidzia” to, jak zapowiada wydawca „wstrząsająca opowieść o naszym narodowym charakterze, kompleksach i głupocie”.
Nominowany do Nagrody Nike Mariusz Sieniewicz zabierze nas w podróż do „Miasta szklanych słoni” (Znak). Styczeń to również czas publikacji„Kroniki umarłych” (W.A.B.) - kolejnej powieści cenionego pisarza Daniela Odii. Żywy klasyk polskiego horroru Łukasz Orbitowski wyda niebawem książkę zatytułowaną „Nadchodzi” (W.L.) - co nadchodzi, przekonamy się, czytając ten zbiór opowiadań, wśród których są teksty nagrodzone Sfinksem, jedną z najważniejszych nagród polskiej fantastyki.
Rok 2010 jak zwykle będzie obfitował też w kryminały: Jarosław Klejnocki odda nam do rąk „Człowieka ostatniej szansy” (W.L.), wymyślając nowe, śledcze zadania dla inspektora Ireneusza Nawrockiego. Marek Krajewski „Eryniami” (Znak) porzuci swój ukochany Wrocław na rzecz Lwowa, zaś Gaja Grzegorzewska po pisanej wraz z Grinem i Świetlickim „Orchidei” opublikuje teraz „Topielca” (EMG).
A największą chyba literacką niespodziankę sprawić nam może Kazimierz Kutz, który do debiutu szykował się ponoć - wedle legendy - aż piętnaście lat. Jego „Piąta strona świata” (Znak) to wielopokoleniowa, barwna panorama Śląska – ukochanego miejsca reżysera.
Takie są fakty
Czeka nas niebawem istny festiwal Jarosława Iwaszkiewicza i Władysława Bartoszewskiego. Czytelnik wyda drugi tom trzytomowej edycji „Dzienników” autora „Brzeziny”, zaś W.A.B. biograficzną książkę „Iwaszkiewicz. Życie po katastrofie” Marka Radziwona. Jak zapowiada wydawca, „to pierwsza tak gruntowna biografia Jarosława Iwaszkiewicza, przygotowywana na 30. rocznicę śmierci pisarza”. PIW dorzuci do tego Iwaszkiewiczowskie „Listy do córek”. Być może w tym roku uda nam się więc rzucić więcej światła na jednego z najwybitniejszych i najbardziej enigmatycznych polskich pisarzy.
Tymczasem prawdziwą twarz Władysława Bartoszewskiego będzie próbował odkryć Michał Komar. „Środowisko naturalne. Korzenie” (Świat Książki) to wywiad rzeka, w którym profesor opowie o ludziach, którzy znacząco wpłynęli na jego losy. To niejedyny rozmówca bacznego obserwatora XX wieku. Na konwersację z nim zdecydował się też Andrzej Friszke w książce „Życie trudne, lecz nie nudne. Ze wspomnień Polaka XX wieku” (W.L.). A jeśli ktoś woli głos samego Friszkego, to i taka nadarzy się okazja: o stosunkach polsko-niemieckich opowie on bowiem w publikacji „O Niemcach i Polakach. Wspomnienia. Prognozy. Nadzieje” (W.L.).
Rok 2010 to także czas edycji długo oczekiwanych dzienników dzienników dwóch wielkich polskiej literatury - Sławomira Mrożka (W.L.) i Mirona Białoszewskiego (Znak). A dla tych, którzy wolą poznawać dzieje życia pisarzy obcojęzycznych, gratkę szykuje Świat Książki. „Pod skórą” to pierwsza część monumentalnej autobiografii noblistkiDoris Lessing, obejmująca lata 1919 – 1949 - od narodzin pisarki do jej 30. urodzin, gdy z dzieckiem pod pachą i rękopisem pierwszej powieści wyruszyła do Londynu.
A zatem Bóg zapłać za kolejny rok w literaturze. Czytajmy.