Opera Leśna to wyjątkowy obiekt położony w otoczeniu natury. Okalająca go wspaniała przyroda inspiruje zarówno tych, którzy prezentują sztukę na deskach amfiteatru, jak również jej odbiorców. Powstał w początkach XX wieku, wówczas na widowni znajdowało się 2 tysiące miejsc siedzących oraz miejsca stojące. Na scenie mogło się pomieścić 80 muzyków i 200-osobowy chór. W kolejnych latach obiekt rozbudowywano, dzięki czemu już w okresie międzywojnia spektakle wagnerowskie urządzano z ogromnym rozmachem – skład orkiestry został rozbudowany do 130 muzyków, a chóru do ponad 500 osób.
Dziś w organizowanych tu koncertach może uczestniczyć ponad 5 tysięcy widzów, a miejsce przewidziane dla orkiestry jest w stanie pomieścić 120 muzyków. Obecny kształt Opera Leśna zawdzięcza w dużym stopniu pracom modernizacyjnym rozpoczętym w 2009 roku. Wówczas przebudowano widownię, a 30 metrów nad głowami widzów wzniesiono dach w kształcie żagla.
Nowy festiwal operowy
Biały „żagiel” unoszący się nad sceną stanowi doskonałe tło dla opery Wagnera „Latający Holender”. To właśnie ona będzie główny punktem tegorocznej odsłony festiwalu operowego, który odbędzie się w dniach 14-17 lipca. Festiwal prezentować będzie premierowe inscenizacje operowe z udziałem znakomitych solistów, dyrygentów i realizatorów z Polski i całego świata. Powstał z inicjatywy wybitnego polskiego śpiewaka, bas-barytona Tomasza Koniecznego, który chciał nawiązać do przedwojennej tradycji tutejszej sceny.
Żyjemy w bardzo ciekawych czasach. Wydaje się, że dzięki elektronice, dostępowi do informacji, wpatrywaniu się w ekran komputera czy smartfona mamy ciągły kontakt z kulturą. Nic bardziej mylnego. Dobitnie pokazała to pandemia. Oglądanie spektakli, koncertów muzyki klasycznej przez internet czy telewizję nie było w stanie zastąpić osobistego uczestnictwa i związanego z nim doznania – informuje Tomasz Konieczny.
Dodaje, że on sam, występując od lat na światowych scenach operowych, obserwuje jak opera potrafi w ciągu kilku godzin zmienić ludzi. Żadna inna dziedzina sztuki nie jest do tego tak predestynowana. Opera, będąca syntezą sztuk, oddziałuje na wzrok, słuch, emocje, duszę. Jako widz i wykonawca wielokrotnie przeżyłem w operze najnaturalniejszy, prastary rytuał oczyszczenia, narodzenia się na nowo: katharsis – tłumaczy.
Walka z demonami
Sopocki festiwal rozwijał się intensywnie przed II wojną światową, związany był wówczas z operą romantyczną, a od lat 30. wystawiano tu głównie dzieła Ryszarda Wagnera. Niestety popularność tego miejsca naziści wykorzystali do celów propagandowych. Nic dziwnego, że po wojnie Polska nie chciała wykonywać oper w Sopocie. - Musiało upłynąć 80 lat (tyle czasu minęło od wystawienia ostatniego spektaklu operowego w Operze Leśnej), byśmy mogli podjąć próbę odczarowania przeszłości. Chcemy budować mosty kulturowe. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli prezydenci Rzeczpospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec – mówi Tomasz Konieczny.
Baltic Opera Festival 2023 rozpoczyna cykliczne święto sztuki operowej kierowane do melomanów i szerokiej publiczności europejskiej. Program artystyczny oparty będzie nie tylko na niemieckim repertuarze operowym, ale również na polskich dziełach scenicznych. W ramach wydarzenia 14 lipca w Operze Bałtyckiej w Gdańsku wystawiona będzie mało znana operetka Karola Szymanowskiego „Loteria na mężów, czyli Narzeczony nr 69”. Jej akcja rozgrywa się w 1908 roku. Impresario wędrujący po kraju z loterią na mężów dla starych panien oferuje im losy, dzięki którym samotne damy mogą odmienić swoje życie. Szczęśliwy finał operetki wieńczą zaręczyny.
Z kolei 15 i 17 lipca w Operze Leśnej o 21.00 obejrzeć będzie można operę „Latający Holender” Ryszarda Wagnera, która doskonale wpisuje się w scenerię sopockiego amfiteatru. Utwór opowiada o przeklętym żeglarzu, który skazany jest na tułaczkę po morzach do czasu aż znajdzie kobietę, która go szczerze pokocha i będzie mu wierna. Ostatecznie ją znajduje, kobieta uwalnia go od znienawidzonego życia i sama rzuca się ze skał w morską toń. W spektaklu wystąpią wielcy artyści – Franz Hawlata, Ricarda Merbeth, Stefan Vinke, Małgorzata Walewska, Dominik Sutowicz i Andrzej Dobber.
W niedzielę 16 lipca na sopockiej scenie odbędzie się Maraton Filmowy Baltic Opera Festival, w trakcie którego wyświetlona zostanie m.in. „Halka” Stanisława Moniuszki w reżyserii Mariusza Trelińskiego (nagranie z Theater an der Wien). Publiczność będzie też miała okazję spotkać się na żywo z samym Mariuszem Trelińskim a także wieloma innymi reprezentantami świata kultury. Tego dnia odbędzie się też piknik rodzinny i warsztaty muzyczne dla dzieci.
Szansa dla młodych artystów
Ideą Festiwalu jest również rozwój współpracy międzynarodowej i promowanie działań edukacyjnych. Operetkę Szymanowskiego przygotowuje Opera Krakowska. Jak informował Tomasz Konieczny, „matką chrzestną” wystawienia tego nieznanego utworu Karola Szymanowskiego jest szefowa Akademii Operowej w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, Beata Klatka. W spektaklu wystąpią młodzi śpiewacy, dla których będzie to okazja do zdobycia doświadczenia i pokazania się na dużej scenie.
U źródeł tego pomysłu jest chęć promowania młodych śpiewaków, naszych najzdolniejszych adeptów sztuki wokalnej. W Loterii na mężów, którą wystawimy w Operze Bałtyckiej w Gdańsku, spotkają się oni na scenie z doświadczonymi śpiewakami i znakomitym teamem produkcyjnym – informuje Tomasz Konieczny. Przy okazji doboru obsady przesłuchano ponad 70 osób, zgłoszeń było jednak dużo więcej.
Dla mnie wspieranie młodych talentów jest jednym z najważniejszych elementów funkcjonowania dobrej instytucji kultury. Tam, gdzie młody, niepospolity talent spotyka się z doświadczeniem i warsztatem, powstają na świecie wspaniałe wydarzenia kulturalne. (…) Chcę, by młodzi utalentowani śpiewacy mieli możliwość debiutu i zdobywania doświadczeń tu, w kraju. Póki sił starczy, będę wspierał młodych w ich artystycznych ścieżkach, które często wiodą pod górę – zapewnia.
Celem jest też zachęcenie do kooperacji instytucji muzycznych z krajów położonych w basenie Morza Bałtyckiego. Chodzi o współpracę poszczególnych scen operowych, organizowanie warsztatów dla utalentowanych młodych artystów, a dla publiczności - wystaw, spotkań z artystami i innych projektów kulturalnych.