Nie żyje Andrzej Żuławski. Reżyser i pisarz zmarł na nowotwór

Andrzej Żuławski sławę zyskał dzięki artystycznym i jednocześnie brutalnym filmom. Postrzegany jako jeden z najbardziej oryginalnych i kontrowersyjnych rodzimych reżyserów. Twórca obrazów: "Trzecia część nocy", "Diabeł", "Opętanie", "Wierność" i ekranizacji opery "Borys Godunow". Nakręcił też film o Fryderyku Chopinie "Błękitna nuta" oraz adaptację powieści Gombrowicza "Cosmos".

W twórczości Żuławskiego widoczne były elementy pochodzące z gotyckiego horroru, filmów krwi lub gangsterskich. Poetyka ta, często wyolbrzymiona i zdeformowana, popadała w autoparodię. Zdaniem wielu krytyków, wykreował świat, w którym panuje "jarmarczna apokalipsa". Oprócz wspomnianych produkcji, wyreżyserował obrazy: "Najważniejsze to kochać", "Kobieta publiczna" - nawiązujący do powieści Fiodora Dostojewskiego "Biesy", czy "Narwana miłość", będący swobodną adaptacją "Idioty" tego samego twórcy.

Żuławski to także autor utworów poetyckich i kilkunastu powieści, między innymi: "Lity bór", "Był sad", "Ogród miłosny", "Bóg", "W oczach tygrysa", a także zawierającego nawiązania do rzeczywistości utworu "Nocnik". Ponadto napisał zbiór esejów o kulturze "Zaułek pokory".

W 2008 roku na Festiwalu Camerimage artysta został wyróżniony Nagrodą za Całokształt Twórczości dla Reżysera ze Szczególną Wrażliwością Wizualną, a w ubiegłym roku otrzymał nagrodę za najlepszą reżyserię, za obraz "Kosmos", na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i francuskim Orderem Legii Honorowej.

Życiorys twórcy

Andrzej Żuławski urodził się 22 listopada 1940 roku, we Lwowie. Pochodził z rodziny o tradycjach literackich - był synem pisarza Mirosława Żuławskiego i stryjecznym wnukiem Jerzego Żuławskiego, również pisarza. Po wojnie, w wieku pięciu lat, wyjechał wraz z rodziną do Francji, gdzie ukończył studia reżyserskie w prestiżowej szkole kinematograficznej IDHEC i filozofię na Sorbonie.

Po powrocie do kraju, w latach 60-tych, był drugim reżyserem i asystentem Andrzeja Wajdy przy kręceniu filmów: "Samson", "Miłość dwudziestolatków, "Popioły". Publikował również recenzje w tygodniku "Film" i miesięczniku "Kino" oraz utwory poetyckie we "Współczesności".

Pierwszym zrealizowanym przez niego samodzielnie obrazem w 1971 roku była "Trzecia część nocy", adaptacja jednego z opowiadań jego ojca. Kiedy w Polsce zakazano rozpowszechniania jego następnego filmu pod tytułem "Diabeł", z powodu okrucieństwa i zbyt śmiałych scen erotycznych, postanowił wyjechać do Francji. Po kilku latach przyjechał do kraju, by zrealizować "Na srebrnym globie". Niestety praca nad obrazem również została przerwana, a artysta wrócił do Francji.

Jako aktor zazwyczaj odtwarzał role drugoplanowe, ale grywał czasami też główne postacie, między innymi w "Tristesse et beauté".

Andrzej Żuławski to również pisarz. Ostatnią wydaną przez niego pozycją był dziennik "Nocnik", który wzbudził wiele kontrowersji i stał się przedmiotem sprawy w sądzie. Jedna z bohaterek książki do złudzenia przypominała bowiem byłą przyjaciółkę reżysera Weronikę Rosati. W rezultacie sąd uwzględnił jej pozew i nakazał Żuławskiemu zapłatę odszkodowania oraz przeprosiny.

Reżyser był żonaty z Małgorzatą Braunek i Sophie Marceau.